Młodzież z woj. zachodniopomorskiego wyruszyła w teren, aby przeprowadzić badania etnograficzne w swojej najbliższej okolicy. To jedna z nielicznych inicjatyw na terenie Pomorza Zachodniego od ponad 50 lat, której celem jest nie tylko zbadanie, jakie tradycje i zwyczaje przywieźli ze sobą mieszkańcy tych ziem, ale także czy na przestrzeni lat, udało im się stworzyć własne dziedzictwo historyczne i kulturowe.
Gwara, rękodzieło, lokalne potrawy czy zupełnie nowy strój ludowy ze Stepnicy – to tylko niektóre z przykładów lokalnej tradycji i kultury, które odkryli uczestnicy projektu „Tutejsi: tradycje kulturowe Pomorza Zachodniego”, realizowanego przez Fundację Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.
Skąd wziął się pomysł tej wyjątkowej inicjatywy?
Po zakończeniu II wojny światowej Pomorze Zachodnie stało się miejscem styku różnych kultur i obrzędów. Dotarły one na te tereny razem z osadnikami z różnych stron kraju. Mimo że, upłynęło już 70. lat od tych wydarzeń, różnice kulturowe poszczególnych grup, jakie tutaj przybyły, są w dalszym ciągu żywe i zauważalne. Celem projektu „Tutejsi” było z jednej strony odszukanie i upublicznienie tych lokalnych tradycji, obrzędów, rękodzieła czy, muzyki, które przetrwały do dzisiaj lub w wyniku asymilacji mieszkańców uległy zmianie, a w wielu przypadkach stworzyły nowe tradycje lub zwyczaje.
Projekt, realizowany od września br., właśnie dobiegł końca. Jego uczestnicy – uczniowie klas VI – VIII z 15 szkół podstawowych z gmin wiejskich i wiejsko-miejskich woj. zachodniopomorskiego, przez blisko dwa miesiące, pod opieką merytoryczną swoich nauczycieli, prowadzali autorskie badania terenowe w swoich gminach. Wyniki tych badań zaprezentowali i posumowali 14 grudnia w Międzyzdrojach na „Konferencji Młodych Badaczy tradycji kulturowych na Pomorzu Zachodnim”.
Badania terenowe w ramach projektu „Tutejsi”
W ramach projektu „Tutejsi” młodzież, pracując w kilkuosobowych grupach, spotykała się z ciekawymi ludźmi, aby odkryć zwyczaje, obrzędy, rękodzieło czy muzykę zakorzenioną w swoich społecznościach. Ponadto młodzież odwiedziła domy kultury, Ochotnicze Straże Pożarne, parafie, zespoły ludowe i inne organizacje lokalne, szukając informacji w starych kronikach czy księgach parafialnych. Tak zgromadzone wywiady oraz dokumentacja filmowa i fotograficzna, po weryfikacji merytorycznej, posłuży do stworzenia wyjątkowego archiwum. Jego celem będzie uchronienie zebranych zbiorów i relacji przed zapomnieniem oraz upublicznienie i tym samym promowanie dziedzictwa kulturowego Pomorza Zachodniego.
– W ramach projektu „Tutejsi” poprzez zaangażowanie młodzieży w badania terenowe, pomagamy im nie tylko odkryć i docenić kulturę oraz tradycje, w których dorastają, ale także ocalić od zapomnienia różne zwyczaje i obrzędy, które zostały przywiezione po II wojnie światowej z różnych regionów, właśnie na Pomorze Zachodnie. Ale projekt ten to także oferta ciekawych zajęć edukacyjnych, skierowana do najmłodszych mieszkańców obszarów wiejskich, gdzie często takich opcji brakuje – mówi Krzysztof Podhajski, prezes zarządu Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.
Badania terenowe zostały poprzedzone specjalistycznym szkoleniem dla nauczycieli w CWM Grodno, w ramach którego zostali oni przygotowani przez ekspertów – historyków oraz etnografów do realizacji profesjonalnych badań etnograficznych z młodzieżą.
Efekty badań młodych etnografów
Materiały zebrane przez uczniów w ramach projektu zostaną utrwalone i posłużą do stworzenia szeregu lokalnych archiwów. Dodatkowo ich weryfikacja, prowadzona przez ekspertów zajmujących się historią oraz etnografią, pozwoli w pewnym stopniu odpowiedzieć na pytanie, czy i w jakim zakresie mieszkańcom przybyłym na tereny woj. zachodniopomorskiego po II wojnie światowej, mimo różnego pochodzenia, udało się zbudować tożsamość lokalną oraz stworzyć własną tradycję i kulturę. W ramach projektu powstanie również specjalna strona internetowa z mapą Pomorza Zachodniego, na której zostaną zaznaczone gminy i szkoły biorące udział w projekcie oraz znajdą się efekty pracy uczniów. Ponadto uczniowie będą promować wyniki swoich badań na forum swojej szkoły oraz gminy.
W II edycji projektu „Tutejsi: tradycje kulturowe Pomorza Zachodniego” udział wzięło udział około 200 uczniów klas VI – VIII oraz 16 nauczycieli z 15 szkół podstawowych z gmin wiejskich i wiejsko-miejskich woj. zachodniopomorskiego.
Więcej informacji na stronie Centrum: www.centrum-gordno.pl oraz profilu CWM w Grodnie na portalu Facebook: www.facebook.com/CentrumWspolpracyMiedzynarodowejGrodno
***
Centrum Współpracy Międzynarodowej w Grodnie k. Międzyzdrojów, położone w Wolińskim Parku Narodowym to miejsce realizacji projektów edukacyjnych i kulturowych, adresowanych do młodzieży i osób dorosłych z terenu całej Polski, w tym zwłaszcza województwa zachodniopomorskiego. W Centrum odbywają się m.in. zajęcia przyrodnicze, warsztaty kulinarne, muzyczne, plastyczne, fotograficzne oraz liczne koncerty i wystawy. Centrum to także miejsce konferencji i debat oraz spotkań tematycznych związanych z tematyką rozwoju obszarów wiejskich. Inicjatorem powstania Centrum Współpracy Międzynarodowej jest Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, która realizuje w nim część swojej działalności statutowej.
***
Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej jest organizacją pozarządową, działającą na rzecz rozwoju polskiej wsi. Od blisko 30 lat pomaga zmieniać jej wizerunek oraz aktywnie wspiera rozwój społeczno-gospodarczy lokalnych społeczności na terenach wiejskich. Działania EFRWP skupiają się przede wszystkim na wsparciu inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, rozwoju lokalnych przedsiębiorstw oraz działaniach edukacyjnych i społecznych skierowanych do osób zamieszkujących obszary wiejskie.
Biuro Prasowe Fundacji EFRWP
Wspaniały projekt, życzę dalszych badań, wsparcia lokalnych społeczności i rządu.